- 16/12/22
- თემებითემები
- 3,381
- 7,477
- დრო ფორუმზე
- 135დ 22ს 58წ
უილიამ ბურკი და უილიამ ჰეირი: ედინბურგის შემზარავი მკვლელობების ისტორია
უილიამ ბურკი (1792-1829) და უილიამ ჰეირი (1792/1804-?) იყვნენ ირლანდიელი ემიგრანტები, რომლებმაც 1828 წელს შოტლანდიის დედაქალაქ ედინბურგში, დაახლოებით 10 თვის განმავლობაში, სულ მცირე 16 ადამიანის სიცოცხლე იმსხვერპლეს. მათი ბოროტმოქმედება ისტორიაში შევიდა, როგორც „ვესტ-პორტის მკვლელობები“ ან „ბურკისა და ჰეირის მკვლელობები“ და სამუდამოდ დაუკავშირდა ანატომიის მეცნიერების ბნელ მხარეს.
ისტორიული კონტექსტი: ანატომიის ბუმი და გვამების დეფიციტი
XIX საუკუნის დასაწყისში ედინბურგი მედიცინის, განსაკუთრებით კი ანატომიის კვლევის ერთ-ერთ წამყვან ცენტრად ითვლებოდა. უნივერსიტეტები და კერძო ანატომიური სკოლები ერთმანეთს ეჯიბრებოდნენ სტუდენტების მოსაზიდად, რისთვისაც აუცილებელი იყო პრაქტიკული მეცადინეობები — ადამიანის სხეულის გაკვეთა. თუმცა, კანონი მკაცრად ზღუდავდა გვამების ლეგალურად მოპოვების გზებს. ერთადერთი კანონიერი წყარო სიკვდილით დასჯილი კრიმინალების ცხედრები იყო, რომელთა რიცხვიც მოთხოვნას საგრძნობლად ჩამოუვარდებოდა.
ამ დეფიციტმა წარმოშვა არალეგალური „ბიზნესი“ — საფლავების მძარცველობა, რომლებსაც „მესაფლავეებს“ ან „აღმომჩენებს“ (Resurrectionists) უწოდებდნენ. ისინი ახლად დაკრძალულ ცხედრებს თხრიდნენ და ანატომებს დიდ ფულზე ჰყიდდნენ. სწორედ ამ გარემოში გამოჩნდნენ ბურკი და ჰეირი, რომლებმაც „ბიზნესი“ ახალ, შემზარავ დონეზე აიყვანეს.
მკვლელობების სერია
უილიამ ბურკი შოტლანდიაში არხის მშენებლობაზე სამუშაოდ ჩავიდა და 1827 წელს ედინბურგში, ტენერის კლოუზში, უილიამ ჰეირისა და მისი მეუღლის, მარგარეტის კუთვნილ პანსიონში დაბინავდა.
ყველაფერი 1827 წლის ნოემბერში დაიწყო, როდესაც პანსიონის ერთ-ერთი მობინადრე, მოხუცი პენსიონერი დონალდი, ბუნებრივი სიკვდილით გარდაიცვალა ისე, რომ ჰეირის 4 ფუნტი სტერლინგი ვალი დარჩა. ვალის დასაბრუნებლად, ჰეირმა და ბურკმა გადაწყვიტეს, ცხედარი ანატომიის სკოლისთვის მიეყიდათ. მათ წარმატებით მიჰყიდეს გვამი ცნობილ ანატომს, დოქტორ რობერტ ნოქსს, 7 ფუნტად და 10 შილინგად — იმ დროისთვის საკმაოდ სოლიდურ თანხად.
ამ მარტივმა ფულმა მათ ახალი, საზარელი იდეა შთააგონა: ნაცვლად იმისა, რომ ბუნებრივ სიკვდილს...
უილიამ ბურკი (1792-1829) და უილიამ ჰეირი (1792/1804-?) იყვნენ ირლანდიელი ემიგრანტები, რომლებმაც 1828 წელს შოტლანდიის დედაქალაქ ედინბურგში, დაახლოებით 10 თვის განმავლობაში, სულ მცირე 16 ადამიანის სიცოცხლე იმსხვერპლეს. მათი ბოროტმოქმედება ისტორიაში შევიდა, როგორც „ვესტ-პორტის მკვლელობები“ ან „ბურკისა და ჰეირის მკვლელობები“ და სამუდამოდ დაუკავშირდა ანატომიის მეცნიერების ბნელ მხარეს.
ისტორიული კონტექსტი: ანატომიის ბუმი და გვამების დეფიციტი
XIX საუკუნის დასაწყისში ედინბურგი მედიცინის, განსაკუთრებით კი ანატომიის კვლევის ერთ-ერთ წამყვან ცენტრად ითვლებოდა. უნივერსიტეტები და კერძო ანატომიური სკოლები ერთმანეთს ეჯიბრებოდნენ სტუდენტების მოსაზიდად, რისთვისაც აუცილებელი იყო პრაქტიკული მეცადინეობები — ადამიანის სხეულის გაკვეთა. თუმცა, კანონი მკაცრად ზღუდავდა გვამების ლეგალურად მოპოვების გზებს. ერთადერთი კანონიერი წყარო სიკვდილით დასჯილი კრიმინალების ცხედრები იყო, რომელთა რიცხვიც მოთხოვნას საგრძნობლად ჩამოუვარდებოდა.
ამ დეფიციტმა წარმოშვა არალეგალური „ბიზნესი“ — საფლავების მძარცველობა, რომლებსაც „მესაფლავეებს“ ან „აღმომჩენებს“ (Resurrectionists) უწოდებდნენ. ისინი ახლად დაკრძალულ ცხედრებს თხრიდნენ და ანატომებს დიდ ფულზე ჰყიდდნენ. სწორედ ამ გარემოში გამოჩნდნენ ბურკი და ჰეირი, რომლებმაც „ბიზნესი“ ახალ, შემზარავ დონეზე აიყვანეს.
მკვლელობების სერია
უილიამ ბურკი შოტლანდიაში არხის მშენებლობაზე სამუშაოდ ჩავიდა და 1827 წელს ედინბურგში, ტენერის კლოუზში, უილიამ ჰეირისა და მისი მეუღლის, მარგარეტის კუთვნილ პანსიონში დაბინავდა.
ყველაფერი 1827 წლის ნოემბერში დაიწყო, როდესაც პანსიონის ერთ-ერთი მობინადრე, მოხუცი პენსიონერი დონალდი, ბუნებრივი სიკვდილით გარდაიცვალა ისე, რომ ჰეირის 4 ფუნტი სტერლინგი ვალი დარჩა. ვალის დასაბრუნებლად, ჰეირმა და ბურკმა გადაწყვიტეს, ცხედარი ანატომიის სკოლისთვის მიეყიდათ. მათ წარმატებით მიჰყიდეს გვამი ცნობილ ანატომს, დოქტორ რობერტ ნოქსს, 7 ფუნტად და 10 შილინგად — იმ დროისთვის საკმაოდ სოლიდურ თანხად.
ამ მარტივმა ფულმა მათ ახალი, საზარელი იდეა შთააგონა: ნაცვლად იმისა, რომ ბუნებრივ სიკვდილს...
